Ενημερωτικό άρθρο του Aντ/γου ε.α. και νομικού κ. Νικολάου ΣΟΥΠΙΩΝΗ
Απόφαση Ολ. ΣτΕ 1439/2020
Πραγματικά για να είμαι ειλικρινής δεν περίμενα από το ΣτΕ κάτι περισσότερο, μετά και από τις προηγούμενες αποφάσεις του έτους 2019 για τις αντισυνταγματικές περικοπές των συντάξεων. Τι καινούργιο μας κομίζει λοιπόν η Ολομέλεια του ΣτΕ με τη νέα απόφαση, υπ’ αρ. 1439/2020.
- Οι ποσοστιαίες περικοπές των ν. 4051 & 4093/12 καθώς και περικοπές των επιδομάτων εορτών και αδείας (Β’ Μνημόνιο) κρίνονται αντισυνταγματικές μέχρι τη 12/5/2016 ημέρα της δημοσίευσης του ν. 4387/2016 (νόμος «Κατρούγκαλου»).
- Δικαίωση υφίσταται μόνο για όσους είχαν ασκήσει ένδικο μέσο στα αρμόδια Διοικητικά Δικαστήρια, επικαλούμενο ως προς αυτό τις υπ’ αρ. 2287 – 2288/15.6.2015 αποφάσεις του. Συγκεκριμένα μ’ αυτές τις αποφάσεις το ΣτΕ διέγνωσε τότε ως αντισυνταγματικές τις περικοπές αυτές και δικαίωνε μόνο αναδρομικά για τα έτη 2013 – 2015 όσους είχαν ήδη προσφύγει δικαστικά και οι οποίοι ήταν ελάχιστοι, κυρίως μεμονωμένες περιπτώσεις συνταξιούχων του ΙΚΑ ή συνδικαλιστικών ενώσεων, όπως του ΟΣΕ. Για τους υπολοίπους συνταξιούχους οι εν λόγω αποφάσεις είχαν έννομα αποτελέσματα από τη δημοσίευση τους (15.6.2015) και μετά.
- Με τις αποφάσεις αυτές του 2015 γεννιόταν υποχρέωση της προηγούμενης Κυβέρνησης να συμμορφωθεί άμεσα και να διαμορφώσει νέο νομοθετικό πλαίσιο, χωρίς τις κριθείσες αντισυνταγματικές περικοπές. Όμως, κατά παράβαση κάθε έννοιας του Κράτους Δικαίου όχι μόνο άργησε να νομοθετήσει (11 μήνες), αλλά απεναντίας με τον περιώνυμο νόμο «Κατρούγκαλου» (ν.4387/2016) απορρόφησε τις μειώσεις αυτές και επιπλέον επαύξανε αυτές (προσωπική διαφορά). Δηλαδή έγραψε πλήρως στα παλαιά των υποδημάτων της τις αποφάσεις του ΣτΕ.
- Με τις υπ’ αρ. 1890 & 1891/2019 Αποφάσεις του το ΣτΕ με μία ισχνότατη πλειοψηφία (13 έναντι 12), ανατρέπει σε σημαντικό βαθμό τις αποφάσεις του έτους 2015, δεχόμενο εν πολλοίς τη μεταρρύθμιση του ν. 4387/2016 και αφήνοντας κατ’ ουσία στον αέρα το θέμα, ως προς το τι μέλλει γενέσθαι για τις περικοπές του έτους 2012.
- Με τη σημερινή απόφαση υπ’ αρ. 1439/2020, το ΣτΕ έρχεται να επιβεβαιώσει τη συνταγματικότητα του νόμου «Κατρούγκαλου» και δικαιώνει ως προς τις συντάξεις, μόνο όσους προσέφυγαν στα αρμόδια δικαστήρια είτε πριν από το χρόνο δημοσίευσης των υπ’ 2287 – 2288/15.6.2015 αποφάσεών του είτε και μετά τη δημοσίευση.
Συγκεκριμένα για εκείνους που άσκησαν ένδικο μέσο πριν τη δημοσίευση και με έναρξη από το χρόνο της άσκησης, για δε τους μετά τη δημοσίευση, με έναρξη από την 15.6.2015 ημερομηνία δημοσίευσης των αποφάσεων.
Όμως το ΣτΕ με την απόφασή του αυτή περιέργως και δυστυχώς, πέραν των νομικών κανόνων, εξ ου και η ισχνή πλειοψηφία που έλαβαν οι αποφάσεις του 2019, καταλογίζει την αντισυνταγματικότητα μέχρι την ψήφιση του ν. 4387/2016, δηλαδή μέχρι 12.5.2016. Έτσι αναγνωρίζει δικαίωμα επιστροφής για όσους άσκησαν μετά τη δημοσίευση των αποφάσεων του 2015, για χρονικό διάστημα 11 μηνών, παραβλέποντας όμως το χρονικό διάστημα έως το τέλος του έτους 2018, που βάσει του ίδιου του νόμου «Κατρούγκαλου», που εν πολλοίς τον διέγνωσε ως συνταγματικό, ο υπολογισμός των συντάξεων γινόταν με τον παλαιό τρόπο και στα μηνιαία σημειώματα εμφανίζονταν οι αντισυνταγματικές περικοπές των νόμων του 2012.
6. Ξέχωρα από την απόφαση του ΣτΕ, για την εκδίκαση των διαφορών των συντάξεων του Δημοσίου και ειδικότερα για τους ένστολους είναι το Ελεγκτικό Συνέδριο στο οποίο για όσους έχουν προσφύγει με ένδικα μέσα θα πρέπει να αποφανθεί αφενός για το αιτούμενο χρονικό διάστημα δικαίωσης, το οποίο με βάση τα πραγματικά και νομικά δεδομένα θα πρέπει ασφαλώς να είναι μέχρι 31.12.2018, όπου υφίστατο η μεταβατική περίοδος, με βάση το ν. 4387/2016 και ίσχυε ο παλαιός τρόπος υπολογισμού των συντάξεων και αφετέρου για τα χρηματικά ποσά που οφείλει η Πολιτεία να επιστέψει νομιμοτόκως.