ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑ

Γράφει : Ο Δημήτριος Μητρόπουλος  Αντ/γος ε.α.

Επιτ. Υπαρχηγός. ΕΛ.ΑΣ. Πτυχ. Νομικής και Δημ. Δικαίου και Πολ. Επιστημών Νομικής Σχολής Αθηνών.

Συγγραφέας, Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων.

ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑ, το λέει η λέξη, είναι η αγάπη του χρήματος, έννοια, που απλά εκφράζεται με την λέξη φιλοχρηματία.

Οι πολλοί θεωρούμε την αγάπη του χρήματος αίσθημα φυσικό, αφού ό,τι έχουμε τα αποκτούμε από την εργασία μας, στην καλύτερη περίπτωση, και μας εξυπηρετούν στις ανάγκες μας.

Η φιλαργυρία, πάθος που αιχμαλωτίζει τον άνθρωπο, είναι τέκνο απληστίας.

Ουσιαστικά απληστία είναι η υπερβολική προσπάθεια ν’ αποκτάς, ενώ φιλαργυρία η υπερβολική προσπάθεια να μη χάσεις.

Στενός συγγενής του φθόνου είναι η φιλαργυρία.

Δεν εννοούμε μόνο εκείνο το είδος της φιλαργυρίας που περιορίζεται στη συσσώρευση χρημάτων, αλλά τη γενική μορφή που εκφράζεται στην απροθυμία του φιλάργυρου να προσφέρει χαρά σε άλλους.

Ο φιλάργυρος υψώνει τείχος που θα σιγουρέψει τους φτωχικούς του θησαυρούς από τον υπόλοιπο κόσμο.

Διακρίνεται εύκολα η σχέση της φιλαργυρίας με τη φιλοδοξία, τη ματαιοδοξία και με τον φθόνο.

Ο Δημόκριτος έλεγε πως οι “τσιγκούνηδες” έχουν τη μοίρα της μέλισσας, δουλεύουν σαν να πρόκειται να ζήσουν για πάντα.

Ο Πλάτων τόνιζε πως “δεν πρέπει να αποκτάμε μόνο τα αγαθά, αλλά να τα χρησιμοποιούμε, γιατί καμιά ωφέλεια δεν προκύπτει μόνο από την απόκτηση”.

Ο Αριστοτέλης αντιδιαστέλει : “Ο άσωτος ξοδεύει υπερβολικά και δεν λαμβάνει αρκετά, ενώ ο φιλάργυρος λαμβάνει υπερβολικά χρήματα και δεν ξοδεύει αρκετά”.

Ο Ιούδας λάτρευε τα χρήματα, με πάθος που τον οδηγεί σε σκοτείνιασμα του μυαλού του.

Σε ώρα σκότους γίνεται η σύλληψη του Χριστού και προσφέρεται το προδοτικό φίλημα αντί τριάντα αργυρίων.

Όμως, αντί μετανοίας, απελπίζεται και αυτοκτονεί.

Εύστοχος είναι ο ορισμός που δίνει, ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής στη φιλαργυρία :

Το πάθος εκείνου “που λαμβάνει με χαρά και δίνει με λύπη”.

Το ίδιο λέει και ο Μ. Βασίλειος :

“Όπως κάνουν τα ψάρια, έτσι και ο φιλάργυρος, καταπίνει στο απύθμενο στομάχι του,  τους αδύναμους”.

Είναι αδύνατο ο φιλάργυρος να μη στραφεί κατά του συνανθρώπου του.

Γι’ αυτό ο έμπειρος ασκητής, Άγιος Ισαάκ ο Σύρος, συνιστά: “Καλύτερα να κάτσεις με γύπες, παρά με πλεονέκτη”.

Τα λεφτά είναι επικίνδυνα πράγματα, και πολύ φαρμακερά για την ψυχή. Πολλοί αρχίζουν από οικονομία, και σιγά – σιγά γίνονται φιλάργυροι.

Εντυπωσιακή είναι η καταγραφή των εκδηλώσεων και των συνεπειών της φιλαργυρίας στην Π. Διαθήκη, εις βάρος των Δικαιωμάτων του πλησίον :

Οδηγεί τον έμπορο “ποιήσεις ζυγόν άδικον”, να κερδοσκοπεί άνομα, τον πλούσιο να εκβιάζει για λύτρα, να σφετερίζεται περιουσίες, να εκμεταλλεύεται τις ανάγκες των φτωχών, αρνούμενος να του καταβάλει το μισθό που δικαιούται, τον άρχοντα και τον δικαστή να απαιτούν δωροδοκίες, για να καταπατήσουν το δίκαιο.”

Ο απ. Παύλος απορρίπτει με βδελυγμία την τάση της αισχροκέρδειας, που εμφιλοχωρεί και στις τάξεις των πιστών. Συστήνει ως πηγή πλουτισμού πνευματικού, “πόρισμα μέγαν”, την ευσέβεια, όταν συνοδεύεται από ολιγάρκεια.

Δεν φέραμε τίποτα μαζί μας, όταν γεννηθήκαμε και δεν μπορούμε να πάρουμε τίποτα μαζί μας, όταν θα πεθάνουμε.

Και συνιστά για τους πιστούς ως “μέτρον άριστον” την ολιγάρκεια :

Έχοντες δε διατροφής και σκεπάσματα τούτοις αρκεσθησόμεθα” (Α Τιμ.στ).

Αποφθέγματα :

– Η φιλαργυρία είναι η μητέρα κάθε ποταπότητας – φαυλότητας (Φωκυλίδης).

– Όσοι εποφθαλμιούν πολλά, υποφέρουν από την έλλειψη αυτών (Οράτιος).

– Η φιλαργυρία έχει πιο μεγάλη αντίθεση με την οικονομία, παρά η σπατάλη. (Μίλτων).

– Οι φιλάργυροι πλουτίζουν κάνοντας τον φτωχό, οι δε άσωτοι φτωχαίνουν κάνοντας τον πλούσιο. (Λαβατέρ).

Με εκτίμηση

Δημήτριος Μητρόπουλος