Ο τεχνοκρατικός τρόπος ζωής και η επίδρασή του στον ανθρωπισμό
Γράφει : Ο Δημήτριος Μητρόπουλος Αντ/γος ε.α.
Επιτ. Υπαρχηγός. ΕΛ.ΑΣ. Πτυχ. Νομικής και Δημ. Δικαίου και Πολ. Επιστημών Νομικής Σχολής Αθηνών.
Συγγραφέας. Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων.
Είναι γεγονός ότι η υπερσυσσώρευση εκατομμυρίων ανθρώπων στα σύγχρονα αστικά κέντρα περιορίζει τον ζωτικό χώρο έκφρασης των πολιτών.
Μη μπορώντας να εξωτερικεύσουν την ενεργητικότητά τους γίνονται αρκετές φορές επιθετικοί, καταλήγοντας σε αντικοινωνική συμπεριφορά.
Σε αυτό συμβάλλει καθοριστικά η απουσία κοινωνικού ελέγχου που δημιουργεί η ανομία της μεγαλούπολης. Οι άνθρωποι χάνουν τις αναστολές τους και συμπεριφέρονται χωρίς ήθος, καθώς είναι αποξενωμένοι.
Βρίσκονται σε διαφορετικά διαμερίσματα στην ίδια πολυκατοικία και δεν γνωρίζονται, ούτε μια καλημέρα δεν ανταλλάσσουν.
Μέσα σ’ αυτές τις τσιμεντουπόλεις όπου κυριαρχεί ένα μουντό χρώμα, οι άνθρωποι γίνονται μαλθακοί, χάνουν και την ευαισθησία τους, την ανθρωπιά τους και τον συναισθηματισμό τους.
Η ηθικοπνευματική απογύμνωση του σημερινού ανθρώπου, η οποία συνεπάγεται και την έλλειψη ανθρωπισμού, εντείνεται ως συνέπεια απομάκρυνσής του από τη φύση.
Ξέχασε ο τεχνοκράτης άνθρωπος ότι ανήκει στη φύση, τη θεώρησε κτήμα του και η ίδια εκδικείται.
Καταγιγνόμενος όλο και περισσότερο σε μια τρελή προσπάθεια υπερεκμετάλλευσής της, επηρέασε αρνητικά ολόκληρο το οικοσύστημα.
Η απομάκρυνση από τη φύση έχει σαν δημιουργία “τεχνικού” ανθρώπου χωρίς ευαισθησίες, αυθεντικότητα, έμπνευση, φυσικότητα και με εσωτερικό κόσμο κενό.
Η επικράτηση της αντίληψης, ότι μόνο η τεχνολογία αποτελεί δρόμο για την ευτυχία, οδήγησε σε γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης.
Συνέβαλε στη διαμόρφωση συνθέτων και πολυπλόκων κοινωνιών με πολλαπλές ανάγκες και απαιτήσεις αλλά και αλληλοσυγκρουόμενους ρόλους, στοιχεία στα οποία πρέπει να ανταποκριθεί ο σύγχρονος άνθρωπος.
Προκειμένου να επιτύχει όμως τους στόχους και σκοπούς του, χάνει μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου του, ενώ ταυτόχρονα πιέζεται, άγχεται και δεν έχει διάθεση για επαφή με τους συνανθρώπους του.
Με την είσοδο της μηχανής στην παραγωγή, την λεγόμενη βιομηχανοποίηση, ο ρόλος του ανθρώπου στον χώρο εργασίας περιορίστηκε.
Οι ανθρώπινες σχέσεις υποβιβάστηκαν.
Οι ανισότητες και η ανεργία δημιουργούν κοινωνικές εντάσεις και επιδεινώνουν την κρίση της κοινωνίας.
Ο άνθρωπος λυγίζει στον καθημερινό αγώνα για να κερδίσει το ψωμί του και δεν έχει περιθώρια να σκεφθεί για την πνευματική του καλλιέργεια, γιατί απειλείται και το καθημερινό φαγητό του ακόμη.
Στην ελληνική πραγματικότητα, όσοι έχουν εργασία, με την υπάρχουσα διεθνή οικονομική ύφεση, θεωρούν τον εαυτό τους τυχερό. Φροντίζουν να εργάζονται πολλές φορές υπό δυσμενείς συνθήκες και να παράγουν αδιαμαρτύρητα όλο και περισσότερα, στα πλαίσια μιας πολιτικής αύξησης της παραγωγής με ταυτόχρονη μείωση του κόστους εργασίας.
Πριν από μισό αιώνα ο Τσάρλι Τσάπλιν στην ταινία του “Μοντέρνοι καιροί” προφητικά παρουσίασε τον άνθρωπο – γρανάζι της μηχανής – απογυμνωμένο και έρμαιο σε μια παραγωγική διαδικασία.
Σήμερα τα πράγματα άλλαξαν, έγιναν ακόμη πιο μοντέρνα.
Μακροχρόνιες μελέτες δημιούργησαν νέους χώρους εργασίας, μουσική επιλεγμένη σκόπιμα, ώστε να αυξάνεται ο ρυθμός εργασίας, κλιματισμός, άνετα γραφεία, για να επιμηκύνεται ο χρόνος αντοχής των εργαζομένων και περίκλειστα γραφεία, ώστε να μην υπάρχει επαφή με τον διπλανό και να αποσπάται η προσοχή σε βάρος της παραγωγής.
Τηλεοπτικές κάμερες ελέγχουν τους εργασιακούς κοινόχρηστους χώρους – πολλές φορές με την συναίνεση των εργαζομένων για πλήρη έλεγχο. Μάλιστα η καθοδήγηση δεν τους αφήνει να συνειδητοποιήσουν αυτή την παθητική τους συμπεριφορά.
Με αυτές τις προϋποθέσεις στους χώρους εργασίας, πως να μπορέσει ο άνθρωπος, να καλλιεργήσει και να δημιουργήσει, ζεστές φιλικές σχέσεις.
Ο ρυθμός της ζωής του είναι τέτοιος, που οδηγεί τα άτομα σε μια απελπιστική μοναξιά.
Το αδιέξοδο μεγαλώνει και έτσι εντείνεται στη σημερινή εποχή της τεχνολογίας, της πληροφορικής και της εξάρτησης από το internet η ανθρώπινη σκέψη.
Σας Ευχαριστώ
Δημήτριος Μητρόπουλος