Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΝΝΟΜΗΣ ΤΑΞΗΣ

Γράφει : Ο Δημήτριος Μητρόπουλος  Αντ/γος ε.α.

Επιτ. Υπαρχηγός. ΕΛ.ΑΣ. Πτυχ. Νομικής και Δημ. Δικαίου και Πολ. Επιστημών Νομικής Σχολής Αθηνών.

Συγγραφέας, Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων.

Η ίδια η ύπαρξη του ανθρώπου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη, με την ανάγκη του για ασφάλεια και προστασία, εφόσον αυτές του εξασφαλίζουν τις δυνατότητες, για βελτίωση της ποιότητας της ζωής του και ανάπτυξης κάθε παραγωγικής διαδικασίας.

Η σπουδαιότητα της έννομης κατοχύρωσης των ουσιωδών αυτών δικαιωμάτων του, είχε επισημανθεί ήδη από κορυφαίους εκπροσώπους της Ελληνικής διανόησης, όπως ο Αριστοτέλης, ο Σοφοκλής, και ο Δημοσθένης.

Για τον Αριστοτέλη η θέσπιση κανόνων δικαίου και η ύπαρξη εντεταλμένων αρχών, για την εφαρμογή αυτών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση, για την αποτελεσματική και χρηστή διοίκηση των πόλεων.

Από την άλλη, για τον Δημοσθένη, πιο ωραίο αγαθό για τους ανθρώπους είναι η ευταξία. Ενώ υποστηρίζει ότι σε περίπτωση που καταλυθούν οι νόμοι και δοθεί στον καθένα εξουσία να κάνει ότι θέλει, επέρχεται κατάλυση. Όχι μόνο του πολιτεύματος, αλλά και ολοκλήρου του βίου των ανθρώπων, ο οποίος σε τίποτα δεν θα διέφερε από εκείνη των ζώων.

Τέλος, ο Σοφοκλής διδάσκει ό,τι “αναρχίας μείζον, ουκ εστίν κακόν”.

Διαφαίνεται επομένως, κατά πόσο οι άνθρωποι ήδη από την αρχαιότητα θεώρησαν το νόημα της έννομης τάξης ως στοιχείο άρρηκτα συνδεδεμένο με τις υψηλές αρχές της εθνικής και προσωπικής ελευθερίας, οι οποίες εξέφραζαν την πολιτική, κοινωνική, και πνευματική ζωή.

Κύριος προασπιστής της έννομης τάξης, στα πλαίσια ενός κράτους, είναι η Αστυνομία, Ο αστυνομικός θεσμός κάθε χώρας – θεσμός πανάρχαιος, η εμφάνιση του οποίου συμπίπτει με τη γένεση και την οργάνωση των πρώτων πολιτειακών μορφωμάτων – συνάπτεται άμεσα της ιστορίας αυτής.

Αποτελεί ασφαλή δείκτη του νομικού και πνευματικού πολιτισμού της.

Η γένεση και η ιστορική εξέλιξη της Αστυνομίας :

Ο όρος “Αστυνομία”, λέξη σύνθετη ετυμολογικά προερχόμενη από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις “άστυ”, που σημαίνει πόλη, δηλαδή κατοικημένη και “νέμω”, που σημαίνει, μεταξύ άλλων, κυβερνώ, διοικώ, εφαρμόζω το νόμο.

Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και σε άλλες ανά τον κόσμο, αποδίδεται με τη λέξη “police”. Ο όρος αυτός- police – είναι γαλλικός και προέρχεται από τη λέξη “politia”, το οποίο έχει εξίσου τη ρίζα του στο αρχαίο ελληνικό “πόλις”.

Το υπ’ αριθ. 14 ψήφισμα της 29 /12/1829 από τον Καποδίστρια, αποτελεί το πρώτο ουσιαστικά και τυπικά νομικό πλαίσιο που καθορίζει τα καθήκοντα της Αστυνομίας.

Οι διατάξεις του ρύθμιζαν διαφορά θέματα αστυνομικής φύσεως, όπως, ο έλεγχος των όπλων, η περισυλλογή επαιτών και άλλα συναφή θέματα δημόσιας τάξης και ασφάλειας.

Οι επικρατούσες κοινωπολιτικές συνθήκες την εποχή αυτή, εμποδίζουν τον Καποδίστρια να προχωρήσει σε κατάργηση του θεσμού των Δημογερόντων, δεδομένου ότι τους ανατίθεται και η άσκηση αστυνομικών καθηκόντων, μόνον όμως στη ύπαιθρο.

Στις πόλεις, συστήνεται ένας καινούργιος θεσμός, το Σώμα της “Πολιταρχίας”, το οποίο κατά βάση, αποτελεί την πρώτη Ελληνική Αστυνομία.

Η πρώτη συγκροτημένη αστυνομική δύναμη της Πολιταρχίας αναπτύσσεται στο Ναύπλιο και αργότερα εξαπλώνεται και σε άλλες περιοχές.

Σε κάθε περιοχή διορίζεται ένας “Πολιτάρχης”, ο οποίος ασκεί αστυνομικά καθήκοντα , παράλληλα με τους Δημογέροντες.

Χωροφυλακή :

Η Χωροφυλακή, από ιδρύσεως Σώμα στρατιωτικού χαρακτήρα, με στρατιωτική οργάνωση, ιεραρχία και πειθαρχία, συνεστήθη το 1833.

Οργανώθηκε κατά το Γαλλικό πρότυπο, αφού βάση για την οργάνωσή της αποτέλεσε, ο Οργανισμός της Γαλλικής Εθνικής Χωροφυλακής του 1820, από την ίδια λήφθηκε και ο κανονισμός της.

Η Αστυνομία Πόλεων :

Συστάθηκε ως Σώμα το 1920, με το Ν.2461/25-7-1920.

Το Μάϊο του 1921, υπό την εποπτεία της Αγγλικής αποστολής λειτούργησε στην Κέρκυρα η πρώτη Αστυνομική Σχολή, από την οποία αποφοίτησαν οι πρώτοι Αστυφύλακες.

Επόμενο σταθμό στα αστυνομικά τεκταινόμενα, αποτελεί η παύση της αυτοτελούς ύπαρξης των δύο αστυνομικών Σωμάτων, της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας Πόλεων, και η ενοποίησή τους το 1984, για τη δημιουργία ενός νέου θεσμού, της σημερινής Ελληνικής Αστυνομίας.

Οι λόγοι που οδήγησαν την Πολιτεία στην ενοποίηση των δύο αυτών Σωμάτων, εκθέτονται αναλυτικά στην Εισηγητική Έκθεση του ιδρυτικού Νόμου 1481/1984 της Ελληνικής Αστυνομίας, με την οποία επήλθε και η ενοποίηση.

Έτσι, η κατάργηση των δύο Σωμάτων της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας Πόλεων, μπορεί να επέφερε τυπική παύση της λειτουργίας των υπηρεσιών των δύο Σωμάτων, αλλά δεν σήμανε ταυτόχρονα και την πλήρη εξάλειψη των δομών λειτουργίας των μέχρι τότε, υφιστάμενων αστυνομικών υπηρεσιών, κυρίως δε των περιφερειακών.

Κλασσικό παράδειγμα αποτελεί, η συνέχιση λειτουργίας των Αστυνομικών Τμημάτων και των δύο Σωμάτων, τόσο με τις ίδιες οργανωτικές δομές, όσο και με την ίδια τεχνική υποδομή.

Σας ευχαριστώ

Δημήτριος Μητρόπουλος