Η ΕΥΣΕΒΕΙΑ
Γράφει : Ο Δημήτριος Μητρόπουλος Αντ/γος ε.α.
Επιτ. Υπαρχηγός. ΕΛ.ΑΣ. Πτυχ. Νομικής και Δημ. Δικαίου και Πολ. Επιστημών Νομικής Σχολής Αθηνών.
Συγγραφέας, Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων.
“Ευσέβεια” είναι εν γένει η δυνατότητα κάποιου, στον έμπρακτο σεβασμό, να μπορεί ν’ αναγνωρίζει δηλαδή, κάτι ως σεβαστέο και να μπορεί να του αποδίδει σεβασμό.
“Ευσέβεια” είναι δηλαδή, η Αρετή του σεβαστικού και του αφοσιωμένου.
Μια αρετή που τιμούσαν ιδιαίτερα οι Σπαρτιάτες, μαζί με τη “Σωφροσύνη” (θα συμφωνήσει αργότερα και ο ποιητής Πίνδαρος, ο οποίος θα χαιρετίσει την “Ευσέβεια”, ως μητέρα Αρετή της “Σωφροσύνης”.
Η Σωκρατική ουσία της “Ευσέβειας”, βρίσκεται στην προθυμία να εξυπηρετηθεί, το θείο θέλημα.
Επειδή λοιπόν, το θείο θέλημα είναι η πραγμάτωση της Δικαιοσύνης, η “Ευσέβεια” αποτελεί μια ειδικότερη πλευρά της Αρετής της “Δικαιοσύνης” : ΜΟΡΙΟΝ ΓΑΡ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΟ ΟΣΙΟΝ”. (“Ευθύφρων”, 12 d).
Ο μαθητής του Σωκράτη, Ξενοφών, στα “Απομνημονεύματα”, που έχει αφιερώσει στον διδάσκαλό του, διασώζει ότι ο Σωκράτης κηρύσσει ότι, τα τρία σπουδαιότερα καθήκοντα του ανθρώπου είναι :
1. Η ευγνωμοσύνη προς τους γονείς,
2. Η φιλότης προς τα αδέλφια, και
3. Η εμπιστοσύνη προς τους φίλους,
ενώ θεμέλιο όλων των επιμέρους Αρετών είναι, η προς τους θεούς “Ευσέβεια.”
Το αντίθετο της Ευσέβειας εκφράζεται από τον “όρο” ασέβεια, ο οποίος περιγράφει την κατάσταση του ενεργούντος η σκεπτόμενου με βέβηλο ή αισχρό τρόπο, δηλαδή του “αήθεου”, με την αρχαιοελληνική έννοια.
Αρετή στην Ορθοδοξία ονομάζονται, οι αξίες που με πράξεις και ενέργειες, πρέπει να ακολουθεί κάθε πιστός, με στόχο την σωτηρία του.
Είναι βασισμένες πάνω στις Κυριακές εντολές και ιδίως στο Κυριακό παράγγελμα, “έσεσθαι ουν υμείς τέλειοι, ώσπερ ο Πατήρ, ο εν τοις ουρανοίς τέλειος εστίν”.
Η Αρετή είναι καρπός και συνέπεια της αγιοπνευματικής ζωής του Χριστιανού, αποτέλεσμα της προσπάθειας του ανθρώπου, αλλά και δωρεά της θείας χάριτος, στον αγωνιζόμενο Χριστιανό.
Στόχος κάθε πιστού καταστάται η διαρκής προσπάθεια, για εφαρμογή των εντολών, που οδηγούν στο δρόμο του Κυρίου, μέσα από τη μυστηριακή ζωή της εκκλησίας και του διαρκούς πνευματικού αγώνα, για την προσωπική τελείωση.
Η αρετή είναι μια έννοια, που απασχολούσε εξαρχής τον άνθρωπο, όπως φαίνεται κυρίως, από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, η οποία εξέτασε την αρετήν, ως ιδέα και τρόπο ζωής με διανοητικούς συλλογισμούς.
Χαίροις Ιεραρχών η Τριας, της εκκλησίας τα μεγάλα προπύργια, οι στύλοι της ΕΥΣΕΒΕΙΑΣ, ο των πιστών εδρασμός.
Ο Απόστολος Παύλος από την πλευρά του τονίζει, πως οι τρεις μεγαλύτερες αρετές, είναι η πίστη, η ελπίδα, η αγάπη, με μέγιστη των τριών την ΑΓΑΠΗ, ενώ τονίζεται πως η ταπείνωση, είναι ο ασφαλής δρόμος, για την εν χριστώ σωτηρία.
Η δίψα και η πείνα για δικαιοσύνη, η καθαρότητα της καρδιάς, η Ειρήνη, αναφέρονται στους Μακαρισμούς, όπως και η Ευσέβεια, η υπομονή, αλλά και η πραότητα.
Ο ιερός Χρυσόστομος, ομιλεί πως μια αρετή δεν αρκεί, ενώ η τήρηση της αρετής επιφέρει αγλαούς καρπούς.
Ο Μάξιμος ο ομολογητής, καλεί τους πιστούς να ακολουθήσουν δρόμο προθυμίας, εγκράτειας, καρτερίας σωφροσύνης, υπομονής, μακροθυμίας, ανοχής, αγάπης, ταπεινοφροσύνης, ακτημοσύνης, επιείκειας.
Ο αληθινός άνθρωπος φροντίζει να είναι ευσεβής. Και ευσεβής είναι εκείνος που δεν επιθυμεί τα ξένα πράγματα.
Ο Όσιος Σωφρόνιος, μερικές φορές, που έπαιζε με τα παιδιά σαν παιδί, τον έβλεπες και απορούσες που εύρισκε τόση χαρά.
Τον απορροφούσε το παιδί τόσο πολύ, που έδινε την εντύπωση πως ξεχνούσε, όλα τα άλλα.
Πάντα έλεγε. Τα παιδιά καταλαβαίνουν αυτά, που τους λες. Πρέπει να τους μιλάς με σεβασμό, όπως στους μεγάλους, αν και οι μεγάλοι, δεν καταλαβαίνουν όπως αυτά!
Η ταπεινότητα υποδηλώνει, τη στάση της προσωπικότητάς μας.
Σαν αρετή αναφέρεται σε όλες τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου, αλλά η αληθινή έννοια της ταπεινότητας, έχει μεγάλη αξία για τον άνθρωπο.
Πολλοί πιστεύουν, ότι η ταπεινότητα είναι το αντίθετο της αλαζονείας, όταν, στην πραγματικότητα, είναι ένα σημείο ισορροπίας.
Το αντίθετο της αλαζονείας, είναι η έλλειψη αυτοεκτίμησης, η ασημαντότητα.
Ο ταπεινός άνθρωπος είναι εντελώς διαφορετικός από έναν άνθρωπο, που δεν μπορεί να αναγνωρίσει και να εκτιμήσει τον εαυτό του.
Η αλαζονεία ασχολείται με το ποιος έχει δίκιο, ενώ η ταπεινότητα, με το τι είναι σωστό.
Όσο λιγότερο προσπαθούμε, να αποδείξουμε την αξία μας στους άλλους, τόσο πιο εύκολο είναι να νιώσουμε μέσα μας ήρεμοι.
Η απόδειξη της αξίας είναι μια πολύ επικίνδυνη παγίδα.
Καταναλώνουμε τεράστια ποσότητα ενέργειας, για να επιδεικνύουμε συνεχώς τα επιτεύγματά μας, να κομπάζουμε ή να προσπαθούμε, να πείσουμε τους άλλους, για το πόσο σημαντικοί είμαστε.
Αντίθετα, όσο λιγότερο αναζητάμε την επιδοκιμασία, τόσο περισσότερο γινόμαστε αποδέκτης της.
Οι άνθρωποι έλκονται από άτομα, που τα χαρακτηρίζει μια ήσυχη εσωτερική αυτοπεποίθηση, που δεν προβάλλουν τον εαυτό τους, σαν ξεχωριστό και που δεν έχουν ανάγκη, να αποδεικνύουν την αξία τους και να “έχουν δίκιο” συνέχεια.
Η ζωή είναι ένα μεγάλο μάθημα ταπεινοφροσύνης!
Σας ευχαριστώ
Δημήτριος Μητρόπουλος