Η ΔΙΑΦΘΟΡΑ

Γράφει : Ο Δημήτριος Μητρόπουλος  Αντ/γος ε.α.

Επιτ. Υπαρχηγός. ΕΛ.ΑΣ. Πτυχ. Νομικής και Δημ. Δικαίου και Πολ. Επιστημών Νομικής Σχολής Αθηνών.

Συγγραφέας, Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων.

Αντίποδας των ηθικών αξιών και έννοια συγκρουόμενη με αυτές είναι η ΔΙΑΦΘΟΡΑ, η οποία αποτελεί, από μια άποψη, την “ύβρη” του σύγχρονου Ανθρώπου, στο ξεπέρασμα των ηθικών ορίων κοινωνικής δράσης, μέσα από παρορμήσεις εγωισμού και αδιαφορίας, για την αναγκαία ευταξία των σχέσεων.

Ουσιαστικά, η διαφθορά αποτελεί φαινόμενο που μπορεί να ταυτιστεί με την έννοια της ανομίας, όπως την επεξεργάστηκε κοινωνιολογικά ο Emije Durkeim και δεν είναι μόνον η μερική ή ολική απουσία των κανόνων ή η αντίθεση σ’ αυτούς, αλλά πρόσθετα μία διαλυτική αίσθηση κοινωνικής αποξένωσης και ευρύτερης κοινωνικής παθολογίας.

Είναι ακόμη η αποθέωση των ατομικών επιθυμιών και το τυφλό πάθος, για την ικανοποίησή τους.

Έτσι παρουσιάζεται ανεξέλεγκτη πορεία κοινωνικής αλλαγής με την αμφισβήτηση των αξιών και την προσβολή των θεσμικών πλαισίων, το ξερίζωμα των παραδοσιακών οριοθετήσεων και τη σύγχυση στις συλλογικές κατηγορίες.

Η πλάστιγγα του κοινωνικού μέτρου δεν είναι σταθερή και η κλίμακα των εκτιμήσεων της συμπεριφοράς έχει χάσει την εγκυρότητα της .

Υπάρχει δυσαρμονία στις κοινωνικές δυνάμεις καθώς κατακερματίζονται οι σχέσεις τους στην εργασία, στις οικονομικές συναλλαγές, τα επαγγέλματα, την καθημερινότητα.

Έχουμε ως συνέπεια τη φθορά, το γκρέμισμα του οικοδομήματος που στεγάζει τη συλλογική μας ύπαρξη.

Χαρακτηριστικά για το θέμα της Διαφθοράς ο Durkeim διατυπώνει με την έννοια της ανομίας τη δική του διαγνωστική, για την παθολογία των μοντέρνων καιρών.

Η φθορά των κοινωνικών δεσμών από τις εξτρεμιστικές μορφές του ατομικισμού μας έχει οδηγήσει στην κρίση.

Εκείνο που χρειάζεται, είναι η επαναφορά της χρυσής ισορροπίας σε λειτουργική συνάρτηση ανάμεσα στο συλλογικό και το ατομικό στοιχείο.

Δίνοντας ένα γενικό όρο στην έννοια της διαφθοράς, θα λέγαμε ότι η διαφθορά υπάρχει όταν κάποιος προσπαθεί να προσφέρει μια ανταμοιβή σε κάποιον που διαθέτει εξουσία, προκειμένου να τη χρησιμοποιήσει παρανόμως, προς όφελος του πρώτου, πάντα με το σχετικό αντάλλαγμα.

Παρόλο που το φαινόμενο της διαφθοράς εντοπίζεται τόσο μεταξύ ιδιωτικών σχέσεων, δηλαδή μεταξύ δύο ιδιωτών (ιδιωτική διαφθορά), δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα στη δημόσια, καθώς αυτή επηρεάζει ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο με σοβαρότερες συνέπειες.

Διεφθαρμένος μπορεί να είναι αιρετός, δημόσιος ή ιδιωτικός υπάλληλος στον οποίο έχει ανατεθεί εξουσία. Συνήθως η κατάχρηση έγκειται στην παράνομη, συνήθως μυστική, απόκτηση ιδιωτικής περιουσίας ή αποκόμιση κάποιου άλλου ιδιωτικού οφέλους.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, παρουσιάζει η διάλεξη του Νίκου Πάσχα, καθηγητή εγκληματολογίας και ποινικής δικαιοσύνης, όπου χαρακτηριστικά αναφέρεται, σε μια περίπτωση διαφθοράς, με τη βοήθεια του κράτους.

Εν έχει 2014 έκλεισε ο οργανισμός αποξήρανσης της λίμνης Κωπαΐδας. Η λίμνη είχε αποξηρανθεί από τις αρχές του περασμένου αιώνα. Συγκεκριμένα το έργο ξεκίνησε το 1882 και το 1931, ήταν το έτος κατά το οποίο αποπερατώθηκε.

Δηλαδή ένας οργανισμός παρέμεινε σε λειτουργία για ογδόντα επιπλέον χρόνια, χωρίς λόγο ύπαρξης.

Συγκεκριμένος αριθμός δημοσίων υπαλλήλων εισέπραξαν το μισθό τους, χωρίς παρεχόμενο έργο. Ουσιαστικά όμως οι υπάλληλοι δεν θεωρείται ότι διέπραξαν κάποιο αδίκημα, καθώς κάθε διαδικασία πληρωμής τους, γινόταν με νόμιμο τρόπο.

Το σύνταγμα του 1975 καθιερώνει για πρώτη φορά την αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου. Έχουμε λοιπόν με την κατοχύρωση αυτή την παράλληλη πλεύση, τόσο της αρχής του κοινωνικού κράτους, όσο και της αρχής του κράτους δικαίου.

Η διαφθορά τελικά, είναι ένα αντισυνταγματικό φαινόμενο.

Αντίκειται στην αρχή της νομιμότητας της δημόσιας διοίκησης, σύμφωνα με την οποία τα διοικητικά όργανα ,μπορούν να προβαίνουν μόνο στις νόμιμες ή υλικές ενέργειες.

Σύμφωνα με τον πίνακα διαφθοράς της Διεθνούς διαφάνειας η χώρα μας βαθμολογήθηκε με 49/100 και κατετάγη 17η στην Ε.Ε. και 58η παγκοσμίως, αισθητή βελτίωση, έναντι της 69ης το 2018.

Σας ευχαριστώ

Δημήτριος Μητρόπουλος