ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ ΣΤΟΥΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ 1940

Γράφει : Ο Δημήτριος Μητρόπουλος  Αντ/γος ε.α.

Επιτ. Υπαρχηγός. ΕΛ.ΑΣ. Πτυχ. Νομικής και Δημ. Δικαίου και Πολ. Επιστημών Νομικής Σχολής Αθηνών.

Συγγραφέας, Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων.

 

Έχουν περάσει 84 χρόνια από το ξέσπασμα του ελληνοϊταλικού πολέμου και το λαμπρό εκείνο πρωινό, της 28ης Οκτωβρίου 1940, όταν το “ΟΧΙ” των Ελλήνων, όπως εκφράστηκε σε εκείνη την ιστορική κορύφωση, μετουσίωσε σκέψεις και ιδέες βαθιά κρυμμένες σε πράξεις μεγαλείου, θυσίας και αυταπάρνησης.

Ο χρόνος κύλησε παίρνοντας μαζί του τη γενιά των πρωταγωνιστών και η μνήμη των ηρωικών αναμετρήσεων πέρασε από το προσωπικό βίωμα στην ιστορική έρευνα των γεγονότων και δίνοντας απαντήσεις στο ερώτημα :

Ήταν το έπος ’40 δημιούργημα μιας ανεπανάληπτης στιγμής εθνικής έξαρσης και πολιτικής σκοπιμότητας ή το επιστέγασμα μιας καλά προετοιμασμένης πολεμικής μηχανής, που ενεργοποίησε η απόρριψη της Ιταλικής Νότας;

Στην Ελλάδα αναφέρεται και ως πόλεμος του ’40 ή έπος του ’40. Ήταν η πολεμική σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και συνασπισμού Ιταλίας και Αλβανίας, η οποία διήρκησε από τις 28 Οκτωβρίου 1940 μέχρι τον Ιούνιο 1941, όταν και ολοκληρώθηκε η κατάληψη της χώρας από τις γερμανικές δυνάμεις, οι οποίες επιτέθηκαν στην Ελλάδα, στις 6 Απριλίου 1941.

Η Ιταλική κυβέρνηση μέσω του προξένου της στην Αθήνα απέστειλε στην Ελλάδα τελεσίγραφο με το οποίο απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική Μεθόριο, προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια αόριστα στρατηγικά σημεία της Ελλάδος.

Τη στιγμή της Γερμανικής εισβολής από τα βόρεια σύνορα της χώρας, ο ελληνικός στρατός είχε προελάσει στην Βόρειο Ήπειρο και στα αλβανικά εδάφη, ως αποτέλεσμα της μέχρι τότε αποτελεσματικής αντιμετώπισης των Ιταλο- αλβανικών δυνάμεων.

Η άρνηση της Ελλάδος εορτάζεται στην Επέτειο του Όχι.

Ο πόλεμος αυτός ήταν προϊόν της επεκτάσιμης πολιτικής του φασιστικού καθεστώτος του Μπενίτο Μουσολίνι, που είχε εγκαθιδρύσει στην Ιταλία και που άρχισε να εκδηλώνεται με την έναρξη του Β’ Π.Π. και ειδικότερα, μετά τη συνομολόγηση του Χαλύβδινου Συμφώνου.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 28 ης Οκτωβρίου του 1940, ο Ιταλός Πρέσβης στην Αθήνα, Εμμανουέλλε Γκράτσι, επέδωσε ιδιόχειρα στον Έλληνα Κυβερνήτη Ιωάννη Μεταξά, στην οικία του δεύτερου, στην Κηφισιά, τελεσίγραφο.

Το τελεσίγραφο αυτό απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την ελληνοαλβανική μεθόριο, προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία του Ελληνικού Βασιλείου (λιμένες, αεροδρόμια κ.λ.π.), για τις ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεων του, για την μετέπειτα προώθησή του στη Αφρική.

Μετά την άρνηση του Μεταξά (το γνωστό “ΟΧΙ”) ιταλικές τραυματικές δυνάμεις, άρχισαν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις εισβολής στην Ελλάδα μέσω των ελληνοαλβανικών συνόρων.

Ο Ελληνικός στρατός ανταπετέθηκε και ανάγκασε τον Ιταλικό Στρατό σε υποχώρηση.

Μέχρι τα μέσα Δεκεμβρίου οι Ελληνικές Δυνάμεις είχαν προωθηθεί στο ένα τέταρτο σχεδόν του εδάφους της Αλβανίας, καταλαμβάνοντας τις πόλεις Κορυτσά, Πόγραδετς, Άγιοι Σαράντα, Αργυρόκαστρο και Χιμάρα, απελευθερώνοντας έτσι τα εδάφη της Βορείου Ηπείρου! Για τρίτη φορά μέσα στον 20ο αιώνα.

Η μεγάλη αντεπίθεση των Ιταλών, τον Μάρτιο του 1941, απέτυχε, με κέρδος μόνον μικρές εδαφικές εκτάσεις στην περιοχή Βόρεια της Χιμάρα, γεγονός που σφράγισε έτσι την νίκη των Ελλήνων στο μέτωπο.

Τις πρώτες μέρες του Απριλίου, με την έναρξη της Γερμανικής επίθεσης, οι Ιταλοί ξεκίνησαν και αυτοί με επίθεση.

Από τις 12 Απριλίου ο Ελληνικός Στρατός άρχισε να υποχωρεί από την Αλβανία, για να μην περικυκλωθεί από τους προελαύνοντες Γερμανούς.

Ακολούθησε η συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς, στις 20 Απριλίου και με τους Ιταλούς, τρεις μέρες αργότερα, οι οποίες περαίωσαν τυπικά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο.

Η απόκρουση της Ιταλικής εισβολής ήταν η πρώτη Νίκη των συμμάχων κατά των δυνάμεων του Άξονα, στη διάρκεια του Β.Π.Π και ανύψωσε το ηθικό των λαών στην Ευρώπη.

Πολλοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η νίκη των Ελλήνων περαίωσε τυπικά την έκβαση ολοκλήρου του πολέμου, καθώς, υποχρέωσε τους Γερμανούς, να ανακαλέσουν επίθεση κατά της Σοβιετικής Ένωσης, προκειμένου να βοηθήσουν τους συμμάχους τους Ιταλούς, που έχασαν τον πόλεμο με την Ελλάδα.

Η καθυστερημένη επίθεση τον Ιούνιο του 1941 ενέπλεξε τις Γερμανικές δυνάμεις, στις σκληρές συνθήκες του Ρωσικού χειμώνα, με αποτέλεσμα την ήττα τους στη διάρκεια της μάχης της Μόσχας.

Το λεγόμενο “Έπος του Σαράντα” και οι μεγάλες νίκες που ο ελληνικός στρατός κατήγαγε σε βάρος των Ιταλών, καθιερώθηκε να γιορτάζονται κάθε χρόνο στις 28 Οκτωβρίου, την ημέρα της επίδοσης του Ιταλικού τελεσιγράφου.

Της άρνησης του Ιωάννη Μεταξά να συναινέσει.

Κάθε χρόνο αυτή τη μέρα γίνεται στη Θεσσαλονίκη, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας και άλλων επίσημων, μεγάλη στρατιωτική παρέλαση, η οποία συμπίπτει, με τον εορτασμό της απελευθέρωσης της πόλης, κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη μνήμη του πολιούχου της Αγίου Δημητρίου.

Πηγή : “Ορθόδοξο Χριστιανικό Περιοδικό” ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ.

 

Με εκτίμηση

Δημήτριος Μητρόπουλος