ΟΤΑΝ Ο ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΒΓΑΙΝΕΙ ΑΠ’ ΤΗ ΠΡΙΖΑ

Γράφει : Ο Δημήτριος Μητρόπουλος  Αντ/γος ε.α. Επιτ. Υπαρχηγός. ΕΛ.ΑΣ. Πτυχ. Νομικής και Δημ. Δικαίου και Πολ. Επιστημών Νομικής Σχολής  Αθηνών.  Συγγραφέας, Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων.

Μια συζήτηση με τον δρα Παύλο Σακκά, νευρολόγο, ομότιμο Καθηγητή Ψυχιατρικής ΕΚΠΑ και έναν εκ των πρώτων Ψυχιάτρων που οργάνωσαν τη δεκαετία του ’80 το πρώτο Εργαστήριο Ύπνου στην Ελλάδα, για τα υπαγωγά φάρμακα, “την παγίδα του ρολογιού”, τον μύθο των οκτώ ωρών και αλλά ζητήματα γύρω από τον πολύτιμο ύπνο μας.

– Κύριε Σακκά γιατί επιζητούμε τον ύπνο;

Όλα τα ζώα που έχουν έστω και μικρό εγκέφαλο, ακόμα και οι κατσαρίδες είναι υποχρεωμένα να κοιμούνται. Χρειάζεται να τακτοποιήσουν όλες τις εμπειρίες, που βίωσαν την ημέρα. Ο άνθρωπος, επομένως, χρειάζεται περισσότερες ώρες ύπνου συγκριτικά με τα υπόλοιπα ζώα, διότι λαμβάνει περισσότερες πληροφορίες. Τα δε παιδιά ακόμα περισσότερες, καθώς είναι στην ηλικία που δημιουργούν τους “δικούς τους φακέλους”, ανά κατηγορία.

Ο ύπνος, συνεπώς, δεν έρχεται για να ικανοποιήσει την ανάγκη για σωματική ξεκούραση, αλλά πρωτίστως για να “αποσυνδέσει”, τον εγκέφαλό μας και να ταξινομήσει τα νέα, ημερήσια, δεδομένα. Για να εξασφαλίσει την εύρυθμη εγκεφαλική λειτουργία.

– Ωφελούμαστε περισσότερο από τον νυχτερινό ύπνο;

Τις δύο τρεις πρώτες ώρες ύπνου εκκρίνεται η αυξητική ορμόνη, που ειδικά στα παιδιά είναι απολύτως απαραίτητη. Συστήνεται μάλιστα, οι ανήλικοι να κοιμούνται πριν τις δέκα το βράδυ. Και για τους ενήλικες είναι σημαντική η αυξητική ορμόνη, αλλά λιγότερο, διότι δεν διανύουν στάδιο ανάπτυξης

– Πόσες ώρες την ημέρα πρέπει να κοιμόμαστε;

Η απάντηση δεν είναι απόλυτη. Ο ύπνος είναι και θέμα συνήθειας. Κάποιοι εγκέφαλοι έχουν μάθει, λόγω τρόπου ζωής, να κάνουν τη διαδικασία της αρχειοθέτησης πολύ γρήγορα. Οπότε μπορεί να μη χρειάζονται τις περίφημες οκτώ ώρες. Ωστόσο υπάρχει ένα κατώτατο όριο που ορίζεται στις πέντε ώρες. Αν έχουμε κοιμηθεί λιγότερο, δεν θα είμαστε εκατό τοις εκατό λειτουργικοί. Γενικά, πάντως όσο μεγαλώνουμε σε ηλικία χρειαζόμαστε και λιγότερες ώρες ύπνου, γιατί είναι λιγότερες οι νέες παραστάσεις και ως εκ τούτου η ανάγκη προς αρχειοθέτηση.

– Συμβουλές για καλύτερο ύπνο.

Η έρευνα ΙΚΑ παρέχει επίσης πρακτικές συμβουλές, για βελτίωση τήρησης ποιότητας του ύπνου :

* Διατηρήστε μια σταθερή ρουτίνα.

* Εκμεταλλευτείτε το φυσικό φως.

* Δημιουργήστε έναν χαλαρωτικό χώρο ύπνου.

* Χαλαρώστε το μυαλό σας.

* Υιοθετήστε χαλαρωτικές συνήθειες.

* Αποφύγετε τις οθόνες.

* Προσέξτε τη διατροφή σας.

* Ασκηθείτε κατά τη διάρκεια της ημέρας.

* Μην πιέζετε τον εαυτό σας να κοιμηθεί.

Ο ύπνος είναι ένα μεγάλο κομμάτι της ζωής μας , αλλά συχνά τον αφήνουμε τελευταίο στη λίστα.

Καλύτερος ύπνος, σημαίνει καλύτερη ζωή. Με μικρές αλλαγές μπορείτε να νιώθετε πιο ξεκούραστοι κάθε μέρα.

– Πολλοί πάσχουν από αϋπνίες ή κάνουν διακοπτόμενο ύπνο. Γιατί;

Κατά τον ύπνο ο εγκέφαλος βγαίνει από τη πρίζα. Αυτή η αποσύνδεση από κάθε πηγή πληροφόρησης, γίνεται επικίνδυνη για οποιοδήποτε ζώο, καθώς το καθιστά ευάλωτο σε οποιαδήποτε εχθρό. Επομένως, για να μπορέσει να κοιμηθεί’, πρέπει να βρει ένα ασφαλές καταφύγιο π.χ. μια σπηλιά.

Όσοι κάνουν διακοπτόμενο ύπνο, συμβολικά δεν έχουν βρει ασφαλές καταφύγιο, ώστε να χαλαρώσουν επαρκώς και να κοιμηθούν. Ο σύγχρονος άνθρωπος, πέφτει στο κρεβάτι και τον κατατρέχουν στρεσογόνες σκέψεις : τι υποχρεώσεις έχω αύριο, πως θα τα βγάλω πέρα οικονομικά κ.α.

Συστήνω, επίσης, να μην πέφτετε στη παγίδα του ρολογιού. Αν δηλαδή, ξυπνήσετε στις τρεις το πρωί και κοιτάξετε το ρολόι αγχώνεστε έτι περαιτέρω. Αναρωτιέστε να συνεχίσω τον ύπνο, όση ώρα μου απομένει ή όχι. Το στάδιο του ύπνου που έρχεται μετά από μιάμιση ώρα ύπνου, είναι το πιο σημαντικό. Αν ξυπνήσουμε εκείνη τη στιγμή, την επόμενη μέρα ο εγκέφαλος, θα πάει απευθείας σε αυτό το στάδιο γιατί το χρειάζεται.

– Θεωρείτε τα υπναγωγά φάρμακα διέξοδο από την αϋπνία;

Όσοι έχουν χρόνια αϋπνία ξαπλώνουν και νιώθουν, ότι θα ακολουθήσουν βασανιστήρια. Θα στριφογυρίζουν σε απόλυτη υπερένταση, με μάτια ανοιχτά όλη τη νύχτα. Και μόνο η σκέψη διαιωνίζει την αϋπνία τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις συστήνω τη λήψη ενός αγχολυτικού – υπναγωγού φαρμάκου, που θα διασφαλίσει τον ύπνο.

Μετά από αυτή την εμπειρία, την επόμενη νύχτα, αν ξέρουν ότι στο κομοδίνο έχουν αυτά τα χάπια, θα νιώθουν την ασφάλεια ότι υπάρχει μια λύση και αυτό θα καταπραΰνει το άγχος τους. Και ίσως να μην παίρνουν κάθε νύχτα, αλλά ορισμένες μέρες την εβδομάδα. Διευκρινίζω ότι πλέον, για να αγοράσουν κάποιο υπναγωγό, απαιτείται συνταγή γιατρού, συνεπώς έχει προηγηθεί, μια εξατομικευμένη αξιολόγηση.

Η αϋπνία μπορεί να αποτελεί επιπλέον ένδειξη κάποιας ψυχικής νόσου, συνηθέστερα της κατάθλιψης. Εν προκειμένω, με ένα αντικαταθλιπτικό ο ασθενής θα έχει λιγότερες αρνητικές σκέψεις και αυτόματα μπορεί να περιοριστεί η αϋπνία του.

– Έχει αυξηθεί ο αριθμός των ανθρώπων που έρχονται σε σας με αίτημα τους την αϋπνία :

Είναι το δεύτερο σε συχνότητα αίτημα μετά το πόνο. Κάποιοι ηλικιωμένοι έρχονται με το αίτημα να τους γράψω υπναγωγά, παρόλο, που κοιμούνται λίγο μέσα στην ημέρα και μετά το βράδυ και μετά το βράδυ π.χ. έξι ώρες. Τους επισημαίνω, ότι έχουν πάρει παραπάνω μπόνους, χρόνια ζωής γιατί θέλουν να τα περάσουν κοιμώμενοι; Αφού ο οργανισμός τους δεν τα χρειάζεται. Ας απολαύσουν με οποιονδήποτε άλλο τρόπο τη ζωή.

Πηγή : Εφημερίδα, Καθημερινή.

Ημ/νία γραφής : 17/3/2025

Με εκτίμηση

Δημήτριος Μητρόπουλος