ΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΙΝΗ…..

Γράφει : Ο Δημήτριος Μητρόπουλος  Αντ/γος ε.α. Επιτ. Υπαρχηγός. ΕΛ.ΑΣ. Πτυχ. Νομικής και Δημ. Δικαίου και Πολ. Επιστημών Νομικής Σχολής  Αθηνών.  Συγγραφέας, Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων.

Πόσες συγκρούσεις κάθε μέρα! Με αγαπημένους, με συναδέλφους, με ξένους και δικούς! Άλλοτε από εμπάθεια, άλλοτε από αντιπάθεια, άλλοτε από λανθασμένες πληροφορίες, άλλοτε από κακές εκτιμήσεις, άλλοτε από έλλειψη υπομονής, άλλοτε από το χάσιμο της ψυχραιμίας.

Και λέμε λόγια σκληρά, απαξιωτικά, προσβλητικά εξευτελιστικά, πικρά, φαρμακερά. Όλα αυτά είναι ανθρώπινα.

Αλλά… μετά από όλα αυτά, σε στιγμές νηφαλιότητας, σε στιγμές χάριτος, ας έχουμε την δύναμη να λέμε ένα συγνώμη, που να το εννοούμε. Ας μην είναι λέξη κενή, χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο,

χωρίς αντίκρισμα. Ας συνοδεύεται από προσπάθεια να μην επαναλαμβάνουμε ή τουλάχιστον να λιγοστεύουμε τα λάθη, για τα οποία ζητούμε συγνώμη. Ας μην είναι λέξη που βγαίνει από τα χείλη, αλλά μετάνοια που βγαίνει από την καρδιά, ας μην είναι κενός τύπος, αλλά μια λέξη-δάκρυ.

Να δώσουμε στον άλλο την ελπίδα πως κάτι θ’ αλλάξει προς το καλύτερο, να φανεί ένα φως, να φανεί πως κατεβήκαμε από το βάθρο της εγωπάθειάς μας και απλώνουμε το χέρι.

Ένα τυπικό συγνώμη δεν ηρεμεί την συνείδηση μας. Ένα τυπικό συγνώμη δεν μας απαλλάσσει από ευθύνες και ενοχές.

Ένα τυπικό συγνώμη δεν προσεγγίζει τα πρόσωπα. Δεν λειώνει τον πάγο που έχει σχηματιστεί. Δεν μικραίνει τις αποστάσεις, δεν ζεσταίνει την καρδιά. Ένα τυπικό συγνώμη δείχνει το μέγεθος της αναξιοπιστίας μας. Ένα τυπικό συγνώμη εξοργίζει. Ένα τυπικό συγνώμη δεν είναι ευπρόσδεκτο ούτε στο Θεό. Και ο άνθρωπος και ο Θεός θέλουν την ειλικρινή μας μετάνοια την ειλικρινή μας μεταμέλεια. Η συγνώμη είναι λέξη ιερή και βαρυσήμαντη. Μας βάζει στον δρόμο της αγάπης, της αρετής. Είναι προϋπόθεση ωριμότητας και αυτογνωσίας.

Είναι ευκολότερο να απαιτήσετε να σας ζητήσουν συγνώμη, παρά να ζητήσετε εσείς. Όλοι κάνουμε λάθη. Επομένως, προσέξτε πότε απαιτείτε κάτι τέτοιο από τους άλλους, πόσο συχνά και πότε την απορρίπτετε, επειδή δεν σας φάνηκε επαρκής. Είναι βέβαιο ότι θα έρθει και η σειρά σας. Η ευγένεια δεν είναι αρχή που πρέπει να αναμένετε από τους άλλους είναι αρχή που πρέπει να τηρείτε εσείς.

Μερικές φορές είναι καλύτερα να αφήνετε περιθώριο χρόνου, ώστε να σας ζητήσουν συγνώμη, παρά να το απαιτήσετε. Παρόμοια, αν εσείς έχετε κάνει λάθος, είναι προτιμότερο να ζητήσετε συγνώμη, προτού σας το απαιτήσουν.

Στην καλύτερη περίπτωση, η συγνώμη αποτελεί έκφραση ειλικρινούς προσωπικής αποδοκιμασίας των ιδίων μας των πράξεων, μάλλον παρά κάποια μορφή εμπρηστικού λόγου ή κενού συναισθηματικού πειθαναγκασμού.

Από την άλλη πλευρά η “μη συγνώμη” θα μπορούσε να θεωρηθεί τρόπος αλλοίωσης ή ακόμη και αποφυγής της πραγματικής συγνώμης. Τυπική “Μη συγνώμη” είναι φράσεις του τύπου “συγνώμη που αναστατώθηκες αλλά αν είσαι τόσο ανόητος για να καταλάβεις, δεν μπορώ να κάνω ακριβώς πολλά γι’ αυτό” ή “συγνώμη για όσα έγραψα, αλλά εσύ το ξεκίνησες πρώτος” ή άλλοι τρόποι διατύπωσης που μεταφέρουν αυτή την εντύπωση.

Διατυπώσεις όπως “συγνώμη που αναστατώθηκες” ή “λυπάμαι που προσβλήθηκες από τις παρατηρήσεις μου “μπορεί επίσης να έχουν τέτοιο αντίκτυπο και μπορεί να περιπλέξουν περισσότερο το πρόβλημα ή να μεγεθύνουν την προσβολή, ειδικώς όταν ακολουθούνται από σχόλια που στρέφουν τον προβολέα τους, προς την άλλη πλευρά. Ως αποτέλεσμα, κάποιος μπορεί ουσιαστικά να εκφράζει λύπη για τις πράξεις εκείνου από τον οποίο ζητεί συγνώμη και, ως εκ τούτου, να αντιστρέφει στην πραγματικότητα την κατεύθυνση της συγνώμης.

Από την άλλη πλευρά, η ειλικρινής έκφραση συ γνώμης, ακόμη και αν κάποιος δεν πιστεύει ότι φταίει εξ ολοκλήρου ή δεν το εκφράζει έτσι, μπορεί να συμβάλλει ώστε να αποφορτισθεί η κατάσταση. Είναι προτιμότερη δε στις περιπτώσεις που η πλήρης και ανεπιφύλακτη έκφραση συγνώμης θα μπορούσε να θεωρηθεί εμφανώς ανειλικρινής ή υποκριτική, ακόμη και προσβλητική δίνοντας την εντύπωση σαρκασμού. Ακόμη και αν δεν μοιάζει πλήρως ικανοποιητική η διατύπωση, π.χ. “λυπάμαι ειλικρινά που σε στενοχώρησα / αναστάτωσα” ή καλύτερα, “λυπάμαι που τα σχόλιά μου σε στενοχώρησαν/ αναστάτωσαν” δείχνει τουλάχιστον αποδοχή μέρους της ευθύνης για ότι συνέβη.

Αν και ενίοτε μπορεί να φαίνεται δύσκολο, είναι σημαντικό να θεωρούμε καλοπροαίρετη τη συγνώμη που μάς ζητήθηκε, εφόσον είναι εφικτό. Εκφράσεις όπως “δεν πειράζει”, “κατανοώ ότι υπήρχε ένταση και από τους δύο μας “ή απλώς” ευχαριστώ, το εκτιμώ πολύ”, συνήθως βοηθούν στην αποκατάσταση της ειρήνης και της ισορροπίας, μεταξύ των δύο συντακτών.

Στη κοινωνική ζωή, το να ζητάς συγνώμη είναι δείγμα καλών τρόπων. Στην επαγγελματική ζωή μπορεί να είναι σημάδι αδυναμίας. Σύμφωνα με τον καθηγητή management στο Wharton School του University of Pennsylvania, η “συγνώμη” μπορεί να δείχνει φροντίδα και ενσυναίσθηση, όμως συχνά, δεν είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος, για να αναλάβετε την ευθύνη για κάτι. Το να λέμε “συγνώμη” είναι πολύ ευγενικό, αλλά μπορεί να μας βάλλει σε θέση αδυναμίας”, λέει ο Schweizer στο CNBC.” Δεν δείχνει ισχύ και δύναμη και μερικές φορές, οι άνθρωποι φαίνονται πιο ισχυροί, όταν δεν ζητούν συγνώμη.

Μια μελέτη του 2012 που δημοσιεύτηκε στο European Iournal of sosial psychology διαπίστωσε ότι το να αποφεύγει κάποιος τη συγνώμη μπορεί να έχει οφέλη για την ψυχολογία του : Το 95% των συμμετεχόντων που αρνήθηκαν να εκφράσουν τη μεταμέλειά τους αφότου προσέβαλαν κάποιον, έδειξαν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, αυξημένο αίσθημα δύναμης ή ελέγχου”.

Φυσικά το να μη ζητάς συγνώμη μετά από ένα λάθος μπορεί εύκολα να γυρίσει μπούμερανγκ και να κάνει άσχημη εντύπωση στους ανθρώπους γύρω σου. Όμως όπως εξηγεί ο Schweitzer, η λέξη “συγνώμη” είναι πιο χρήσιμη όταν έχεις κάνει κάτι που επηρεάζει άμεσα ένα άλλο άτομο. Και στο χώρο εργασίας, τα λάθη συνήθως δεν έχουν τέτοια προσωπική φύση.

ΠΗΓΗ: —www.moneyreview.gr — El.m.wikipedia .org.

— Μηνιαίο Ορθόδοξο Χριστιανικό Περιοδικό ” ΑΓΙΑ ΛΥΔΙΑ”.

Ημ/νία γραφής : 19/1/2025

Με εκτίμηση

Δημήτριος Μητρόπουλος