ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Γράφει : Ο Δημήτριος Μητρόπουλος Αντ/γος ε.α. Επιτ. Υπαρχηγός. ΕΛ.ΑΣ. Πτυχ. Νομικής και Δημ. Δικαίου και Πολ. Επιστημών Νομικής Σχολής Αθηνών. Συγγραφέας, Μέλος της Ένωσης Μεσσηνίων Συγγραφέων.
Αναλύοντας τον άνθρωπο, βλέπουμε ότι έχει ανάγκες που πρέπει να καλύψει για να ζήσει, κι αυτές πρέπει να τις ξέρουμε. Για να τις καλύψει αυτές τις ανάγκες, πρέπει να δράσει και παρακινείται στη δράση του, από κίνητρα και πρέπει αυτά τα κίνητρα να τα ανακαλύψουμε. Ο κάθε άνθρωπος είναι προικισμένος με μερικές ικανότητες, που πρέπει να τις δούμε, για να τις αναπτύξουμε με την κατάλληλη παιδεία. Ο άνθρωπος, μέσα στο περιβάλλον που ζει και ανάλογα με τις εμπειρίες και τα βιώματα που έχει, αναπτύσσει ορισμένες σχέσεις του και αυτές πρέπει να γνωρίσουμε. Και τέλος στις σχέσεις του, με τους συνανθρώπους του αναπτύσσει μια συμπεριφορά κι αυτή πρέπει, να την ερμηνεύσουμε.
Αλλά για να συνάψω μια καλή σχέση με τον άλλον στην οικογένεια, στο σχολείο, στη δουλειά, στην κοινότητα, δεν αρκεί να γνωρίσω τον άλλον, πρέπει να γνωρίσω και τον εαυτό μου, κάνοντας την ίδια ανάλυση. Να δω, πρώτα εγώ, ποιος είμαι, και μετά να δω με ποιο άτομο θα μπορούσα περισσότερο να συνεργαστώ.
Ακόμη και η σχέση προϊστάμενου υφισταμένου στο χώρο εργασίας επιβάλλεται να αλλάξει και γίνει σχέση μεταξύ συνεργατών και μεταξύ συνεργατών, υπάρχει σχέση αλληλεξάρτησης και κυρίως αλληλοεπίδρασης.
Τα δύο μέλη είναι, σαν δύο συμπαίκτες, που ο ένας στηρίζεται στον άλλον, αλλά και επιδρά επάνω στον άλλον. Ο ένας συμπληρώνει τον άλλον.
Και για να παραχθεί έργο ικανοποιητικό, τόσο για την εταιρεία – εργοδοσία, όσο και για τον εργαζόμενο, πρέπει ο καθένας να μάθει τον εαυτό του και τον άλλον.
Είπαμε πιο πάνω, ότι ο άνθρωπος έχει ανάγκες που πρέπει να καλύψει.
Τι είναι όμως ανάγκη; Ανάγκη θα πει μια κατάσταση στέρησης. Μόλις δημιουργηθεί αυτή η κατάσταση, μπαίνει σε ενέργεια μια κινητήρια δύναμη, που λέγεται ορμή, παρόρμηση, πόθος, επιθυμία, ένστικτο ή επείγουσα ανάγκη, για να καλυφθεί η στέρηση αυτή.
Αυτή η κινητήρια δύναμη ή τα κίνητρα, είναι διαφορετικής έντασης, ανάλογα με τη φύση της ανάγκης και το χαρακτήρα του ατόμου.
ΤΑ ΕΙΔΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ
Τις ανάγκες θα μπορούσαμε να τις διακρίνουμε στις εξής κατηγορίες :
* Φυσιολογικές ανάγκες, είναι οι ανάγκες από τις οποίες εξαρτάται η επιβίωσή μας, όπως π.χ. πείνα, δίψα, ενδυμασία, κατοικία, διαιώνιση του είδους.
* Η ανάγκη ασφάλειας.
* Η ανάγκη αξιοπρέπειας, δηλαδή η πίστη ότι το άτομο έχει ανθρώπινα δικαιώματα, που πρέπει να έχουν την αποδοχή και το σεβασμό, από τους άλλους.
* Η ανάγκη της αναγνώρισης της επιδοκιμασίας. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη να του αναγνωρίσουν την προσπάθειά του, κι ακόμη να γίνεται παραδεκτός από το περιβάλλον του.
* Η ανάγκη συνάντησης του άλλου φύλου.
* Κοινωνικές ανάγκες όπως :
– Η ανάγκη του να ανήκει κάνεις κάπου. Ο εργαζόμενος θέλει να αισθάνεται, ότι γίνεται αποδεκτός από την ομάδα που ανήκει, φοβάται την απόρριψη και την μη παραδοχή.
– Η ανάγκη γοήτρου και θέσης. Δεν αρκεί στον άνθρωπο το να ανήκει σε μια ομάδα. Θέλει ακόμα να κερδίσει και γόητρο και θέση μέσα σ’ αυτήν, δηλαδή μια θέση ιεραρχική και κοινωνική δομή, που επιφέρει αναγνώριση και προνόμια. Όλοι εργάζονται για να διατηρήσουν ή για να ανυψώσουν τη θέση τους. Το γόητρο δεν αποκτάται με την επιβολή, είναι κάτι που κερδίζεται με την προσωπική αξία.
– Η ανάγκη της ανθρώπινης περιπέτειας. Όλες οι ανάγκες που αναφέραμε πιο πάνω, αφορούν την εξυπηρέτηση του ίδιου του ατόμου. Λόγω όμως της πνευματικής του φύσης, ο άνθρωπος έχει να καλύψει και την ανάγκη να ξεφύγει από τον εαυτό του, να προσέξει τον άλλον, να κατανοήσει τον άλλον και να τον εξυπηρετήσει. Είναι η έννοια της προσφοράς. Η προσφορά είναι εντός μας, ένα υπερατομικό βίωμα. Αν θελήσουμε τώρα να εντοπίσουμε το θέμα στην εργασία, θα είχαμε να πούμε τα εξής : Σε μια έρευνα που έγινε με το ερώτημα : “Τι σας ευχαριστεί περισσότερο στην εργασία σας;” Ο παράγοντας χρήμα ήρθε τέταρτος.
Τα αποτελέσματα κατά σειρά προτίμησης ήταν τα εξής :
* Σταθερή εργασία.
* Καλός προϊστάμενος; καλοί συνάδελφοι.
* Εργασία με πρωτοβουλία – Καλές συνθήκες.
* Καλός μισθός.
Αυτό δεν σημαίνει ότι το χρήμα έπαψε να είναι κίνητρο, αλλά δεν είναι και το μόνο. Οι ενθαρρύνσεις όλων των ειδών, το ανέβασμα του ηθικού με τις αναγνωρίσεις και τους επαίνους, αποτελούν σήμερα θετικά κίνητρα αύξησης της απόδοσης της εργασίας.
Μπορούμε να ανυψώσουμε το ηθικό των εργαζομένων, αν αυξήσουμε την ικανοποίηση από την εργασία και αν βελτιώσουμε, τις καθημερινές ανθρώπινες σχέσεις. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να προλάβουμε παρανοήσεις και παρεξηγήσεις, που εμποδίζουν τη σωστή επικοινωνία, μέσα στους τόπους εργασίας και να αναπτύξουμε την δημιουργική πλευρά, της ανθρώπινης φύσης.
Για να τα καταφέρει, πρέπει ο οργανωτής των ανθρωπίνων σχέσεων να επιφέρει μερικές αλλαγές στις ανθρώπινες συνήθειες και στάσεις των εργαζομένων.
– Τις θετικές ή στάσεις καλής θελήσεως απέναντι, σε ένα πράγμα ή σε μια κατάσταση.
– Τις αρνητικές ή κακής θέλησης. Οι στάσεις προσδιορίζουν και τη συμπεριφορά του ατόμου. Συμπεριφορά του ατόμου, είναι ο τρόπος με τον οποίο φέρεται. Είναι το αποτέλεσμα, η αντανάκλαση των στάσεων, διαθέσεων κινήτρων και αναγκών. Το συμπέρασμα είναι, ότι κάθε συμπεριφορά έχει και μια αιτία, είτε εσωτερική, προερχόμενη από το ίδιο πρόσωπο (π.χ. ένα άτομο είναι εγωιστής), είτε εξωτερική προερχόμενη από το περιβάλλον (από την κατάσταση που δημιουργείτε).
Μεταξύ αυτών των δύο υπάρχει μεγάλη αλληλεπίδραση και αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης αυτής, είναι η συμπεριφορά. Το ανεκπλήρωτο των αναγκών, είναι πηγή φόβων και ανησυχιών που εκδηλώνονται στη συμπεριφορά με επιθετικότητα, εχθρότητα, μνησικακία, σατραπισμό, υπαναχωρήσεις, εμμονές ιδέες κ.λ.π.
Ο φόβος είναι κάτι το συγκεκριμένο, προέρχεται δηλαδή από μια συγκεκριμένη αιτία, ενώ η ανησυχία είναι, ένας αόριστος φόβος.
Η ανησυχία εκφράζει μια απειλή αξιών, τις οποίες το άτομο θεωρεί ζωτικές, για την ύπαρξη του, σαν προσωπικότητα.
Η ανησυχία αυτή καταστρέφει την απόδοση, γιατί δημιουργεί μυϊκή ένταση, αστάθεια. Όμως για την πρόοδο ενός ατόμου, χρειαζόμαστε μια δημιουργική ανησυχία. Αν οι εργαζόμενοι έχουν μια μικρή ανησυχία, πρέπει να την αυξήσουμε.
Όλο το μυστικό της επιτυχίας είναι, να τις χειρίζεται τις ανησυχίες δημιουργικά, ώστε να οργανώνεται καλύτερα και να προετοιμάζει, για να τις αντιμετωπίσει με επιτυχία.
Πηγή : Επιτομή (Επικοινωνία, Δημόσιες Σχέσεις, Αρχές Επαγγελματικής Δεοντολογίας , Εθιμοτυπία).
Με εκτίμηση
Δημήτριος Μητρόπουλος